૧. સુવર્ણ મંદિર, અમૃતસર
હરમંદિર સાહિબ તરીકે પણ ઓળખાય છે, આ ભવ્ય મંદિર શીખ ધર્મ માટે પૂજાનું પવિત્ર સ્થળ છે અને ઉત્તર ભારતના સૌથી પ્રસિદ્ધ મંદિરોમાંનું એક છે. અમૃતસરમાં માનવસર્જિત તળાવના કિનારે ૧૫ મી સદીના મધ્યમાં બંધાયેલું, આ મંદિરનું સુવર્ણ રવેશ અને ધાર્મિક મહત્વ એક વિશાળ આકર્ષણ છે, અને ભક્તો અને પ્રવાસીઓને સમાન રીતે જોતા, વર્ષ દરમિયાન નોંધપાત્ર સંખ્યામાં તેના દરવાજા પર પહોંચે છે.
૨. તિરૂપતિ બાલાજી, તિરુમાલા
સત્તાવાર રીતે વેંકટેશ્વર મંદિર તરીકે ઓળખાય છે, આ પહાડી ટોચનું મંદિર ભગવાન વેંકટેશ્વરાને સમર્પિત છે, જે ભગવાન વિષ્ણુનું સ્વરૂપ છે. આ મંદિર તેના સુંદર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની સાથે સાથે વિશ્વનું સૌથી ધનિક હિન્દુ મંદિર હોવાની પણ વિશેષતા ધરાવે છે.
૩. મા વૈષ્ણો દેવી મંદિર, કટરા
જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં શક્તિશાળી હિમાલયની તળેટીમાં સ્થિત વૈષ્ણો દેવી ભારતના સૌથી મહત્વપૂર્ણ મંદિરોમાંનું એક છે. આ મંદિરના આશ્રયદાતા દેવી વૈષ્ણવીને આદર આપવા માટે દર વર્ષે લાખો ભક્તો આ મંદિરની યાત્રા કરે છે. મંદિર સુધી પહોંચવા માટે ૧૨ કિમીનો પ્રવાસ જરૂરી છે. ભક્તો પાસે ટોચ પર જવા માટે વ વલ્કિઙ્કિંગથી લઈને ઘોડા પર સવારી અથવા તો હેલિકોપ્ટર સુધીના ઘણા વિકલ્પો છે.
૪. બદ્રીનાથ મંદિર, ઉત્તરાખંડ
ગરિન્વાલ પર્વતોથી ઘેરાયેલા બદ્રીનાથ શહેરમાં તમને બદ્રીનાથ મંદિર જોવા મળશે. આ યાદીમાં ચાર ધામોમાં ત્રીજું, બદ્રીનાથ મંદિર ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે. તેના પથ્થરની ફાસીયા અને ચમકતી સોનેરી છત તેને ભારતના સૌથી ઓળખી શકાય તેવા મંદિરોમાંનું એક બનાવે છે. આ મંદિરમાં પણ માતા મૂર્તિ કા મેળાની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
૫. જગન્નાથ મંદિર, પુરી
આ યાદીમાં સૌથી જૂના મંદિરોમાંનું એક, જગન્નાથ પુરી ૧૨ મી સદીનું છે અને ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત મંદિર છે. અદભૂત આર્કિટેક્ચરલ ઇમારત અને હિન્દુ ધર્મના ચાર ધામો ઉપરાંત, તે દર વર્ષે યોજાયેલી વિસ્તૃત રથયાત્રા માટે પણ પ્રખ્યાત છે.
૬. મીનાક્ષી મંદિર, મદુરાઈ
૧૨-૧૩ મી સદીમાં મીનાક્ષી મંદિરે તેનું વર્તમાન, ભવ્ય સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતું, પરંતુ તે તેના કરતા ઘણા લાંબા સમય સુધી પૂજા સ્થળ રહ્યું છે. મદુરાઇના હૃદયમાં સ્થિત, આ વિશાળ મંદિર દેવી મીનાક્ષી (પાર્વતીનો અવતાર) ને સમર્પિત છે. તેના વિશાળ હ હલ્લ્લવે હંમેશા ભક્તોથી ભરેલા હોય છે, અને તેના દરવાજા પર ત્રણ માળનું ગોપુરમ અથવા પ્રવેશ ટાવર અપવાદરૂપે પ્રતિષ્ઠિત છે.
૭. કાશી વિશ્વનાથ મંદિર, વારાણસી
આ પ્રસિદ્ધ મંદિર પવિત્ર શહેર વારાણસીમાં સૌથી આકર્ષક પૂજા સ્થળ છે. ગંગા નદીના કિનારે સ્થિત, કાશી વિશ્વનાથ ભગવાન શિવને સમર્પિત છે. મંદિર દશાશ્વમેધ ઘાટની બાજુમાં પણ સ્થિત છે, જે દલીલપૂર્વક આ વિસ્તારમાં સૌથી નોંધપાત્ર ઘાટ છે. પ્રખ્યાત ગંગા આરતી અહીં દરરોજ સાંજે થાય છે.
૮. સોમનાથ મંદિર, સૌરાષ્ટ્ર
ગુજરાતમાં જોવા મળતું બીજું મંદિર, સોમનાથ એક પ્રાચીન પૂજા સ્થળ છે. એટલા માટે કે ઇતિહાસકારો શોધી શક્યા નથી કે કેટલા સમય પહેલા આ સ્થળે પ્રથમ મંદિર સ્થાપિત થયું હતું. આ મંદિર તેના ઇતિહાસમાં કેટલીક વખત નાશ પામ્યું છે અને ફરીથી બનાવવામાં આવ્યું છે, જેમાં ૧૯૫૧ માં નવીનતમ પુનરાવર્તન કરવામાં આવ્યું હતું અને ત્યારથી તે ભારતના સૌથી પ્રસિદ્ધ હિન્દુ મંદિરોમાંનું એક બની ગયું છે.
૯. કોનાર્ક સૂર્ય મંદિર, કોનાર્ક
આ સુપ્રસિદ્ધ મંદિર સૂર્ય, સૂર્યદેવની તરફેણ કરે છે અને દર વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં પ્રખ્યાત ચંદ્રભાગા ઉત્સવનું આયોજન કરે છે. ૧૦૦ ફૂટ તલ્લંચું, આ મંદિર ૧૨૫૦ માં રથની જેમ જોવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું. જોકે તેને થોડું નુકસાન અને બગાડ થયો છે, તે હજુ પણ જોવા માટે એક ભવ્ય માળખું છે.
૧૦. દ્વારકાદેશ મંદિર, દ્વારકા
ચાર ધામનું બીજું એક, આ મંદિર ૨૦૦૦ વર્ષ જૂનું છે. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ અહીં આદરણીય દેવતા છે, અને પ્રાથમિક મંદિર ૭૨ માળખા પર બનેલી પાંચ માળની ઇમારત છે. દંતકથા જણાવે છે કે આ મંદિર ભગવાન કૃષ્ણના પૌરાણિક મહેલના સ્થળ પર બનાવવામાં આવ્યું છે.
